‘Nog één keer plastische chirurgie en ze huilt uit haar neus’. Ik heb geen idee hoe zoiets zou kunnen, maar het was wel een plastische uitdrukking. Beeldend taalgebruik

In de stroom van informatie is er nu en dan een onderwerp dat me raakt. Het lijkt ook wel, alsof het dan ineens veel vaker voorbijkomt. Net als bij een rare ziekte. Zodra je van iemand hoort, dat die persoon er last van heeft, hoor je het veel vaker.

Het onderwerp dat mij nu bezig houdt, kwam tevoorschijn toen ik iemand hoorde zeggen:.

Waarom al die pogingen om er glad en gaaf uit te blijven zien? In het Tv – programma ‘Zomergasten’ was het hoofd te zien van een oude wetenschapsfilosoof. Tegelijk zeiden mijn vrouw en ik: ‘Wat een prachtige kop’. Verweerd, met rimpels en bultjes, toonde het hoofd van deze man dat hij het nodige had gezien en meegemaakt.

Lange tijd heb ik een foto gehad van ‘Lobberig van Kee van Sijt Aris’. Zij was een Marker vrouw. Ongetrouwd, woonden zij en haar broer in één van de karakteristieke huizen op Marken. Het hoofd van Lobberig (de zuster van Kee, die een zoon was van Sijtje, de dochter van Aris) was volledig gerimpeld. Ik denk niet, dat er een halve centimeter huid glad was. Maar wat was het een mooi hoofd en wat was het een lief mens.

Mijns inziens zijn getekende hoofden dikwijls respectabele hoofden. Zon wind, zorg en vreugde zijn er overheen gegaan en hebben hun sporen nagelaten. Mensen worden door het leven getekend. Een babyhuid is glad; daarop moet het tekenen nog beginnen.

Ik schreef: ‘dikwijls respectabel’. Er zijn ook koppen die getekend zijn door een losbandige levensstijl of door achterdocht en wantrouwen, door ontevredenheid of juist door geluk. Drankmisbruik en vechtpartijen laten ook heel wat sporen na. En je kunt soms zien aan mensen dat zij er van genieten dat er van hen gehouden wordt.

Natuurlijk, het kan te gek worden. Er zijn ‘tekeningen’ waar en mens ongelukkig van kan worden. Littekens, mismakende vergroeiingen. Maar wat is er mis met de rimpels en vlekjes die laten zien dat je al iets langer meeloopt op deze aardbol?

Wat denkt u, zou de enorme groei van de industrie die ons uiterlijk jong probeert te houden, te maken kunnen hebben met onzekerheid? Misschien zelfs met het wegzakken van geloof?

Ik pleit niet voor een slordig uiterlijk van wie dan ook. Maar wanneer we luidkeels zingen dat God van ons houdt en dat hij ons accepteert zoals we zijn, vanwaar dan die behoefte om veel geld uit te geven opdat we er ‘beter’ uitzien?

Waarom chirurgen zich lenen voor cosmetische behandelingen die niet voortkomen uit een ongeluk of een ondraaglijke vervorming, kan ik alleen maar verklaren door de vette rekeningen die worden geschreven. Hun talent zou toch heel wat beter gebruikt kunnen worden. Medisch handelen, hoort toch niet te zijn gebaseerd op ‘u vraagt, wij draaien’. Ik ken een plastisch chirurg die met regelmaat in Afrika en Azië verblijft en daar mensen opereert die misvormd zijn door lepra. Hij geeft hen het gebruik van hun handen terug, of herstelt andere verminkingen. Schitterend! Maar ik moet hem nog eens vragen welke soort patiënten hij in Nederland behandelt. Wanneer het antwoord mij niet bevalt, weet ik bij voorbaat al dat ik hem veel zal vergeven vanwege zijn inzet voor de LEPRAzending en de Leprastichting.

Maar die behoefte om aan ons uiterlijk te sleutelen blijft mij boeien. Twee van mijn kinderen dragen tatoeages. Dat hebben zij echt niet vooraf met hun ouders overlegd. Vermoedelijk omdat ze wel wisten hoe in ieder hun geval hun vader zou reageren. Maar een tatoeage is weer iets anders dan een botoxbehandeling of een cosmetische operatie. Het zetten van een tatoeage ervaren jongeren als een versiering en soms hechten zij er zelfs een diepere betekenis aan. De strijd tegen de tekenen van de veroudering gaat het ‘versieren’ voorbij.

Mooi oud worden, hoe doe je dat? Zou het kunnen zijn, dat dit begint met het accepteren van de veranderingen? Veranderingen, zowel in en aan je lichaam als in je geest? De rust van het niet altijd maar hoeven presteren is iets waar menigeen van geniet. Maar waarom kunnen veel mensen niet genieten van wat er zichtbaar wordt aan levenservaring en wijsheid in ‘ons vel’?

Het zijn vragen waar ik geen definitief antwoord op heb. Ik troost mij met het weten, dat er binnenkort wel weer een ander onderwerp voorbijkomt dat een tijdje blijft hangen en voor nieuwe vragen zorgt.

Pieter Boomsma