Er is een tijd geweest dat christenen mensen verbrandden die de Bijbel vertaalden. Er waren nog wel enkele andere redenen waarom er brandstapels werden opgericht. Maar de Bijbel beschikbaar maken voor ieder die kon lezen was destijds een vurige doodzonde. Sinds de dagen waarin deze dingen gebeurden hebben wij het één en ander bijgeleerd. Nog lang niet genoeg, maar we weten inmiddels wel dat andersdenkenden niet hoeven te branden of op andere manier te sterven.
Boeken verbranden is ook zo’n ‘sport’. De Nazi’s waren er goed in. Wat hen niet zinde, verklaarden ze tot ’entartete Kunst’. Ontaard, onwaardig om te bestaan. Mensen die hebben nagedacht, hebben prachtige dingen gezegd over boekverbranding. Het kwam er op neer dat een volk dat boeken verbrandt zo ongeveer terecht is gekomen op Neanderthalerniveau. Heel erg dom geworden dus.
En terwijl ik dit schrijf, hopen en bidden velen, vooral christenen in (sommige landen in) de moslimwereld, dat de Koranverbranding op 11 september niet door zal gaan.
Het is echt bizar. Een Amerikaanse dominee met een gemeente van ongeveer 50 leden weet de hele wereld in rep en roer te brengen. Zijn plannen zijn dan ook verschrikkelijk dom. Je kunt wel van mening zijn dat ook extremistische moslims zich moeten leren gedragen, maar daarom hoef je hen nog niet op hun ziel te trappen.
Zelfs Geert W. is nooit verder gekomen dan de dreiging van verbranding. Een paar verscheurde Koranpagina’s in zijn film Fitna. Daar schijnt het bij te zijn gebleven.
Wat mij het meest dwars zit in dit hele verhaal is het beeld dat wordt opgeroepen van het christelijke geloof. Natuurlijk is de grootste directe zorg wat er gaat gebeuren. Hoeveel christenen zullen worden afgeslacht, hoeveel kerken en huizen van christenen in brand gestoken. Maar daarnaast. Welk agressief beeld van Jezus wordt hier weer neergezet. Van Hem, die ons heeft geleerd dat wie het zwaard opneemt, door het zwaard zal vergaan. Anders gezegd: wie het vuur aansteekt, zal zelf ‘de billen branden’. De weg van Jezus is zo totaal anders. ‘Niet door geweld, maar door mijn Geest’ is het programma van God. Respect tonen voor wat voor anderen heilig is, is toch een christelijke houding? Was het niet de liefde, die alles overwint?
En natuurlijk gaat het er dan niet om dat wij alles maar over onze kant moeten laten gaan. Denk maar aan de reactie van Paulus, toen men in Filippi hem met stille trom wilde laten vertrekken nadat hij onterecht was afgeranseld. De burgemeester kon komen om hem de stad uit te leiden.
Het gaat om de manier waarop wij reageren. Doen we dat als dolle honden? Doen we dat met woorden die we onze kinderen niet willen horen gebruiken? Of doen we het als mensen die hebben begrepen wat de weg, de werkwijze van Jezus is?
We moeten geen boeken verbranden, maar zelf van liefde branden. Ook voor hen die ons als hun vijanden zien.
