Zou je ook zo graag sommige onderdelen van je geschiedenis veranderen? Gewoon uit kunnen vegen, alsof het nooit gebeurd was. Maar als er ooit dromen bedrog zijn geweest, dan is het wel deze soort. Niets van wat ooit gebeurde, kan worden overgedaan.
Zeker, je kunt herstellen, vergeving vragen en vergeven, van je fouten leren, enzovoort. Maar uitvegen is er niet bij. Over die mogelijkheid is wel eens een film gemaakt en er zullen wel boeken en verhalen over zijn geschreven; het is immers voor menigeen een mooie droom.
En dan komt Prinsjesdag er aan. In ieder geval twee parlementsleden laten zien dat zij geen enkel idee hebben van de betekenis van geschiedenis en evenmin van wat ik haast ‘filosoferen’ zou willen noemen. Zouden zij hun onderwerp aan de bar of aan de keukentafel naar voren hebben gebracht, dan zou het direct zijn afgeschoten. Dan zouden zij niet zo’n figuur hebben geslagen.
Ik doel op de afbeelding op de gouden koets, die zij wilden verwijderen of veranderen. De schildering waarop mensen vanuit de koloniën geschenken komen aanbieden aan ‘de Nederlandse maagd’. Koloniaal is het en vanuit het nu bekeken ook enigszins beschamend. Maar zo is wel de situatie geweest. En toen de bevolking van Amsterdam de koets cadeau gaf aan koningin Wilhelmina vond iedereen (naar ik aanneem) een dergelijke afbeelding volstrekt normaal. Het waren de dagen van het negerpoppetje, dat dankbaar knikte wanneer er een bijdrage voor de zending werd gegooid in de gleuf van de mand die hij in handen had.
Die dagen zijn voorbij. Dat we ons veel te weinig druk maken over slavernij in andere landen, over de ‘nieuwe apartheid’ in Zuid-Afrika, over vrouwenhandel en misbruik van werkers in eigen land, is een ander verhaal. Maar kolonialen zijn we niet meer en schamen doen we ons zeker wel wat, wanneer we er over nadenken ten koste van wie en op welke manier we rijk werden.
Maar moeten we daarom de gouden koets vernielen? Een dwaas idee; een parlementariër onwaardig. Je geschiedenis kun je niet veranderen. Je kunt er van leren, maar de sporen er van uitwissen zal niet gaan. In dictaturen worden de schoolboekjes aangepast aan de verlangens van de mannetjes die de macht hebben. Wat hen niet welgevallig is, zullen de kinderen niet leren. Maar je kunt het proberen om zo de geschiedenis naar je hand te zetten, lukken zal dat nooit. ‘Als is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel’. Een bord met die tekst hing vroeger bij ons thuis in de gang.
De enige die kan uitpoetsen, is de Here God zelf. Zonden gaan in het diepst van de zee en Hij denkt er zelfs niet meer aan. Hoe oud je ook bent, je kunt opnieuw geboren worden. Kracht om te vergeven en om vergeving te vragen, ligt in het werk van Gods Geest in ons.
Echt opnieuw beginnen is mogelijk, maar je geschiedenis ontkennen helpt daarbij niet. Integendeel: niet ontkennen, maar laten opruimen. Dat is wat Jezus kan doen!
