‘Maar waarom doen zij dat? Ik vecht toch ook niet met de buren en het zijn toch onze buren?’ Onze Israëlische schoonzoon vertelde, dat dit de reactie was van zijn negenjarige zusje, die haar eerste oorlogservaring onderging in de buurt van Tel Aviv.
Als volwassene kun je dan een heel verhaal ophangen. Over hoe het begon in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Over hoe het escaleerde in 1948, 1969, 1973 enzovoort. Over het bestaansrecht van de staat Israël, dat niet erkend wordt. Over de weerzin tegen Israël in een groot deel van de Arabische wereld. Maar maakt dat iets duidelijk? Geeft dat antwoord op de vraag van dit meisje?
Bij mij is een opmerking blijven haken van een Rotterdamse moslim, ergens vorig jaar. Ik hoorde hem zeggen, in een radio-uitzending: ‘Als iedereen op de wereld moslim was, was er vrede’. Menig Aleviet, Soefi, Soenniet en Sjiiet – of van welke stroming binnen de Islam ook – zou graag willen dat de man gelijk had.
En een christen zou hetzelfde kunnen zeggen, of liever gezegd: Kunnen dromen. En dan maar vergeten, dat in allerlei landen, waar een soort staatskerk bestaat, gelovigen van een andere beleving – de Evangelische bijvoorbeeld - vervolgd worden.
Maar waarom bevechten mensen elkaar? Onderzoek schijnt uit te wijzen dat er een aantal redenen voor is. Alle komen ze neer op macht en bezit. In Congo vecht men al weet hoe lang om de rijkdom aan grondstoffen. In Noord – Ierland ging het destijds om de strijd tussen de protestantse bezitters en de Rooms – katholieke arbeiders. Natuurlijk speelde er daar meer. Maar de onvrede om de ongelijkheid was een vruchtbare bodem voor de strijd.
En terugkijkend in de geschiedenis, blijkt dat er in Europa heel wat bloed gevloeid is vanwege de vraag wie waar de baas zou zijn.
‘De mens is de mens een wolf.’ Het is een heel oude uitdrukking, maar nog altijd waar.
Maar waarom? Iedereen verlangt toch naar een leven in vrede?
De ‘heilige boeken’, of het nu de Bijbel is of de Koran, leren ons om tevreden te zijn met wat we hebben en om te delen. Paulus schreef zoiets als: ‘Een dak boven je hoofd, brood en een glas wijn, meer hoeft een mens niet’. In onze tijd komt er wel iets meer bij kijken, maar de gedachte is duidelijk. En de Bijbelse eis, dat een machthebber een dienaar moet zijn, is de doodsteek voor alle zucht naar macht.
We weten het dus best. We kunnen het allemaal weten in ieder geval. Maar toch is de wereld vol geweld en onrecht. En dus vol slachtoffers. En in die wereld gaan wij op weg naar Kerst, naar de komst van de Vredevorst.
Waarom doen wij niet – beginnend bij onszelf, in onze directe omgeving – met wat Jezus ons leert. Of met wat er staat in Micha 6: 8: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de HEER van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God’?
