Gaat u ook iets doen aan vasten? Op weg naar Pasen doen steeds meer mensen dat. Zo lijkt het tenminste wanneer je leest en hoort wat er zoal aan aandacht is voor dit onderwerp.
Vanouds komt het voor. In het allereerste begin al vastten en baden de christenen. Zeker wanneer het spannend werd en dat gebeurde destijds nogal eens. Vervolgingen kwamen met regelmaat voor. Maar ook bijvoorbeeld wanneer er een belangrijk besluit moest worden genomen. Met gebed en vasten werd gezocht naar de bedoeling van de Heer.
Waarom er in de loop van de tijd de klad in is gekomen weet ik niet precies. Ik kan me voorstellen, dat de Reformatie in de 16e eeuw en daarna afstand nam omdat het vasten een soort chantagemiddel kon worden. Zoals men elders afgoden dacht te kunnen dwingen tot het leveren van bepaalde gunsten door het brengen van offers.
Vasten is daar natuurlijk niet voor bedoeld. En langzamerhand schijnt dat ook weer door te dringen in protestantse kring. We schuiven op in de richting van de Rooms-katholieke kerk wat dit betreft. En dat is geen slechte zaak.
‘Roomsen’ kenden altijd al het vasten. Was het niet door ‘geen vlees op vrijdag’, dan wel door in de Lijdenstijd zich allerlei luxe te ontzeggen. Zo hadden kinderen een ‘vastentrommeltje’. Daarin werd alle snoep bewaard die zij in de weken voor Pasen kregen. Dat was dus twee keer feest. Vooraf carnaval en met Pasen kon de trommel open.
Als zogenaamd sobere calvinist moet ik bekennen dat ik met die twee onderwerpen niet veel heb. Maar laat wie er behoefte aan heeft tot Aswoensdag uit het dak gaan. Het zou alleen wel eerlijk zijn om dan daarna ook te versoberen tot aan Paasmorgen.
Er is ook in de Protestantse kerken in het verleden zo nu en dan wel gepleit voor het vasten. Dan ging het er niet om een soort goed werk te doen (en wellicht een betere stoel in de hemel te verdienen), maar om verootmoediging. Het besef weer tot leven wekken dat je als mens afhankelijk bent van de liefde en goedheid van God. Iets waar je geen aanspraak op kunt maken zonder meer. Dat loopt via Jezus en is een ervaring, die bij een gelovige gemakkelijk kan wegzakken of vastroesten. Om de boel op te frissen en het geloof te versterken en te verdiepen, kan een periode van vasten goed helpen.
Momenteel wordt aan een vastentijd wel het idee gekoppeld om uitgespaard geld aan een goed doel te geven. Prima natuurlijk. Maar vasten omwille van wie het minder heeft kun je het hele jaar doen (en is misschien erg goed voor je gezondheid en het milieu). Vasten in de Lijdenstijd is gericht op de relatie met God en je medemens. Wanneer deze verbetert, is de rest ‘bijkomende zegen’. En verbetering zal zonder twijfel betekenen, dat je de periode van de weg naar Goede Vrijdag en Pasen bewuster beleeft. En dat zal je geloof, je leven en je samenleven goed doen.