Er is veel herdacht en gevierd. De gevallenen en de vrijheid, de verjaardag van de koning. En niet alleen eind april en begin mei. In maart stond Nijverdal bijvoorbeeld stil bij het bombardement van 22 maart 1945. Bijna 80 doden, ook jonge mannen, die te hulp schoten na de eerste bommen en getroffen werden door een tweede serie.
15 april was ik in Sondel, in Gaasterland. Het was de dag van de bevrijding van Friesland. Schoolkinderen herdachten die dag (vanwege de afwezigheid in de meivakantie) oorlog en bevrijding bij het graf van mijn vader. Een aantal las zelfgemaakte gedichten voor en allemaal legden ze bloemen. De burgemeester een krans namens de gemeente. De schooldirecteur vertelde het verhaal van de gedode verzetsman. En uiteraard werd door alle sprekers een koppeling gemaakt met wat er momenteel allemaal speelt en werd er aandacht gegeven aan hoe kostbaar vrijheid is.
Dat laatste is mijns inziens van groot belang. Wij zijn gewend aan vrijheid, ook al is menigeen nu bezorgd vanwege de dreiging van aanslagen. Wij kijken met pijn naar de beelden van vluchtelingen die geen kant meer uit kunnen. Opgesloten achter prikkeldraad. Wij vragen ons af hoe het verder moet met al diegenen, die in ons land terechtkwamen. Wachtend op de vrijheid om de taal te mogen leren, werk en woning te vinden.
In hoeverre kunnen wij vrij zijn, wanneer zoveel mensen om ons heen nog geen vrijheid kennen?
Ik denk ook aan het protest van Molukkers en Papoea’s bij het bezoek van de president van Indonesië. Twee volken, die op een beschamende manier zijn behandeld. Verraden door internationale manipulaties en slappe Nederlandse knieën. Bijna zo erg als de behandeling van joodse overlevenden, toen zij terug kwamen uit de kampen. Neem alleen al het hartverscheurende verhaal van Durlacher, die in Apeldoorn zo graag nog eens wilde kijken in het huis vanwaaruit zijn ouders en hij waren weggevoerd. De mensen die er in waren getrokken lieten hem niet binnen. Hij schrijft er over in zijn boek ‘Strepen aan de hemel’.
Maar wat is vrijheid? Kunnen doen en laten wat je wilt? Dat is slavernij en egoïsme; leven ten koste van anderen. Onmogelijk om daar echt gelukkig van te worden lijkt me.
Een van de eerste plaatsen waar legitiem drugs konden worden gebruikt was Paradiso, de poptempel in Amsterdam. Het was een voormalig kerkgebouw en vlak na de ingebruikname was dat nog goed te zien. Zo stond er boven een van ingangen de tekst uit Galaten 5: ‘Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven …’ Menigeen, die door die deur binnenkwam, maakte zichzelf tot slaaf.
Wat is vrijheid? En kan ik vrij zijn wanneer mensen om mij heen niet de ruimte krijgen om veilig en zo goed mogelijk te leven?
Misschien is het wel zo, dat je anderen pas vrijheid gunt en aan hun vrijheid bijdraagt, wanneer je zelf vrij bent. Vrij: je zet je in voor wat je weet wat goed en nodig is (Micha 6:8).