Er was hongersnood. Een man vertrok met zijn vrouw en twee zonen naar het buurland, om te overleven. Ze woonden daar, werkten daar waarschijnlijk en de jongens trouwden met meisjes uit het land. De drie mannen stierven in de loop van de tijd en toen ‘thuis’ de situatie verbeterd was, maakte de vrouw zich klaar om terug te gaan.
Het is een bekend verhaal, het verhaal van Naomi en Ruth. Ruth, de Moabitische, die een voormoeder werd van David.
Soms ging het vreselijk mis met vreemdelingen, met mensen die ‘anders’ waren. Lees bijvoorbeeld het gruwelijke verhaal uit Rechters 19 en 20.
Toch heeft in de Bijbel de vreemdeling een bijzondere en beschermde positie. In Leviticus 19 staat bijvoorbeeld de opdracht om bij de oogst niet tot het laatste te verzamelen (bang tekort te komen), maar het nodige te laten liggen ‘voor de arme en de vreemdeling’.
Mensen die, om welke reden dan ook, kwetsbaar waren, moesten extra zorg en bescherming krijgen: de wees, de weduwe en de vreemdeling. Deze drieslag wordt met regelmaat aangehaald.
Ons huidige probleem - de grote stroom binnenkomers – stelt ons nogal wat vragen. Naastenliefde, barmhartigheid, gerechtigheid – wat betekenen deze begrippen voor ons? Vast en zeker zit er kaf onder het koren, maar rechtvaardigt dat het redeloze gepraat over meisjes die ’s avonds niet meer over straat zouden kunnen? Rechtvaardigt dat de stijging in de peilingen van een man die geen enkel opbouwend voorstel doet, maar alleen maar angst en haat zaait?
De uitspraak van de Duitse premier vond ik prachtig. Wanneer wij bang zijn dat onze Europese normen en waarden gaan lijden onder de toevloed, hoe krachtig zijn deze dan? En de uitnodiging van Merkel: ‘Schuif eens wat vaker in de kerkbank’. Met andere woorden, maak waar wat je als christen belijdt.
Wie zich laat leiden door angst, vindt altijd wel iets om bang voor te zijn. En wij, die gewend zijn aan een behoorlijke hoeveelheid welvaart en aan een overheid waarvan we menen dat deze al onze problemen hoort op te lossen, wij zijn al snel bang dat we iets tekort zullen gaan komen.
Begrijp me goed. Ik denk niet dat alles maar moet kunnen, ook niet waar het gaat om hulp aan vluchtelingen en asielzoekers. Maar eigenbelang mag nooit gaan voor het belang van onze naaste die hulp nodig heeft. Dat dit voor onze overheid en voor onszelf een enorme uitdaging oplevert is duidelijk. Huisvesting, oftewel de verdeling van beschikbare woonruimte, gezondheidszorg, inburgering, enz. En wat ons betreft: hulp bij het vinden van de weg in onze samenleving, bij het leren van de taal, het leren van hoe wij met elkaar omgaan – zeker ook met het oog op andersgelovigen.
Wat voor samenleving willen we?
De Bijbel leert een goede verstaander veel. Ook als het gaat om een samenleving waarin je echt samen leeft. Waarin je elkaar versterkt. Ook hier geldt: de ketting is zo sterk als de zwakste schakel. Daarom zou geen mens in ons midden een zwakke schakel moeten kunnen zijn.
