‘Naar de kerk ga ik niet meer. Vroeger moest ik.’ Weinig tot niets begrijp ik van een dergelijke argumentatie. Vroeger moesten we zoveel. Bord leeg eten. Zindelijk worden. Wanneer we dat alles zouden loslaten omdat we er vroeger toe werden gedwongen, zou ons bestaan behoorlijk gecompliceerd worden.
Er zijn natuurlijk ook begrijpelijker argumenten voor het afhaken. Wie niet de kracht van het geloof ontdekt, zal wat er vanuit de opvoeding wel is, langzaam maar zeker zien verschrompelen. Zo ook de mens, die vastloopt in de behoefte om volledig te begrijpen wat er zoal te geloven valt. Hoewel ik ook dit laatste niet echt weet te vatten. Zou ik mijn inmiddels 45 jaar oude huwelijk proberen te begrijpen, dan zou ik daar niet uitkomen. Beredeneren waarom je van iemand houdt, lijkt mij een welhaast onmogelijke zaak. Natuurlijk kun je allerlei punten, allerlei ‘voordelige aspecten’ van die andere persoon noemen. Maar verklaart dat alles in voldoende mate?
En dan de persoonlijke geschiedenis. Eeuwenlang hebben onze voorouders hun en het geloof levend gehouden. Offers zijn er gebracht. Van brandstapels tot kerkbouw en christelijk onderwijs. Was dat alleen maar omdat men nu eenmaal tot een bepaalde groep hoorde? Dat zou niet vol zijn te houden. Wanneer er geen sterke innerlijke overtuiging was geweest in ons voorgeslacht, dan was het geloof al lang vergaan. Er was ontzag, eerbied. Er was dankbaarheid. Het volhouden en de toewijding had alles te maken met het besef dat Jezus Christus zich totaal had ingezet voor hen. En zeker, het uiteindelijke oordeel dat er aankomt, zal voor menigeen ook een rol hebben gespeeld. Maar dat was zeker niet alles. Angst voor de toekomst werkt eerder verlammend dan stimulerend meestal. En de martelaren van het begin van de kerk, hadden heel duidelijk voor ogen wie hen opwachtte na hun afschuwelijke dood.
Dat alles – heel onze geschiedenis – loslaten, is nogal wat. Ik weet het, we leven in een periode waarin kennis van de geschiedenis niet het meest voor de hand liggend is. De ontwikkelingen gaan zo razendsnel, dat er haast geen tijd voor bezinning op de les van de geschiedenis overblijft. Maar het gevolg kan dan maar al te snel zijn dat we oeverloos gaan ronddobberen. Niet meer weten waar we vandaan komen, waar we zijn en waar we heengaan. En het is juist deze drieslag die de grondtoon vormt van het woord ellende.
Het kennen van Jezus, als Heer en Bevrijder, geeft een zodanige bodem onder ons bestaan, dat we, in alle hectiek van de tijd, stevige grond onder de voeten hebben. Je wenst het iedere ‘afhaker’ toe, om te ontdekken wat de liefde van God kan betekenen.
