Denk niet, dat ik het bagatelliseer, dat wat er gebeurt in het Oosten van Europa. Het is afgrijselijk wat die dwaze Russische opabeer daar laat doen. Denk dus ook niet, dat ik niet instem met de verontwaardiging en de sancties. Maar toch. Hoelang is de actie Free Tibet al niet bezig en hoe weinig weerklank vindt deze? Als het om China gaat, lijken wij te doen of onze neus bloedt. De bezetting en culturele bedreiging van Tibet. De aanpak van de Oeigoeren. De bedreiging van Taiwan. En het in de partijmal dwingen van Hongkong. Om over de behandeling van de christenen in dat land nu maar eens niet te spreken. Een dictatoriaal land, dat mensenrechten aan de laars lapt. En het Westen pruttelt nu en dan, maar daar blijft het dan ook bij. Tenzij we onszelf bedreigd voelen, bijvoorbeeld door de mogelijke spionage en informatieverzameling met spullen van een bedrijf als Huawei. Dan mag er gesproken worden over een boycot, maar alleen van die spullen. Hoe selectief is dan onze verontwaardiging en verontrusting? Tenminste wanneer we onze reactie op China vergelijken met die op Rusland.
Hij, die wel ‘de Russische tsaar’ wordt genoemd, lijkt een helder doel voor ogen te hebben. Het herstel namelijk van het grote Russische rijk. Stukje bij beetje kwam hij tot nu toe weg met zijn landjepik. Zuid-Ossetië en Abchazië (delen van Georgië) en Donetsk en Loegansk. Hij lijft die gebieden in en bindt ze zo sterk aan Rusland, dat -waar nodig – de grenzen best mogen blijven bestaan voorlopig. En dan hebben we het nog niet over de Krim, waar ‘groene mannetjes’, die geen Russische militairen zouden zijn, de overname regelden. Weer een stukje groter dat Russisch grondgebied.
Ik vind het best lastig om dit hele gebeuren eens te bekijken vanuit het standpunt van de Russische overheid. Waarom zegt Poetin dat Rusland wordt bedreigd door Oekraïne? En dat Oekraïne geen land is, maar een constructie? Wat bedoelt hij? Lastig, omdat niemand oorlog wil en wij bovendien worden opgeroepen om vrede te houden met alle mensen, voor zover het van ons afhangt. En dan hebben we ook nog de linker- en de rechterwang. Met andere woorden: het grote raadsel van de zogenaamde rechtvaardige oorlog. Maar wat is er rechtvaardig aan de gruwelijke vernietiging van levens en van steden en dorpen? Wat is de houding en de weg van Jezus in situaties als deze? Misschien een lastige vergelijking, maar ik zag pas een ‘struikelsteen’ (Stolperstein) in mijn buurt die mij niet gemakkelijk losliet. Deze was voor een baby; geboren in 1943 en in datzelfde jaar vermoord - samen met zijn moeder - in Auschwitz. Dat vroeg en vraagt toch om verzet? Toen en nu. Het vraagt toch om mensen als de strijders in Oekraïne?
Maar de vraag van dit moment blijft een lastige. Hoe komt het, dat wij zoveel sneller en feller reageren op wat Rusland doet, dan op wat bijvoorbeeld China doet? Of India, of … Is het omdat we delen in dezelfde cultuur? Allemaal Jezus belijden? Het is in ieder geval zo dichtbij; in menigerlei opzicht. Misschien is dat het. Laten we in ieder geval vertrouwen houden in gebed voor onze wereld, voor China, voor Rusland, voor Oekraïne en doen wat we kunnen – zoals we ooit zelf werden geholpen.